Historia wynalazków: Jak Benjamin Franklin "okiełznał" pioruny.

Benjamin Franklin  (1706-1790) był amerykańskim politykiem, drukarzem, wybitnym wynalazcą oraz jednym z założycieli Stanów Zjednoczonych.

Jego działalność polityczna jest wszystkim bardzo dobrze znana, ale chyba nie każdy wie, że to jemu zawdzięczamy wynalezienie piorunochronu. Co ciekawe w podobnym czasie, niezależnie od badań Franklina, w Europie dokonał tego również Czech Václav Prokop Diviš.

Pasja Franklina do badań nad elektrycznością skłoniła go do zwrócenia uwagi na zjawisko, które pozostało niezauważone przez wielu innych naukowców przed nim.

Franklin poświęcił wiele lat badań nad atmosferyczną elektrycznością. 15 czerwca 1752 roku wykonał pierwszą próbę przechwycenia elektryczności z pioruna przy pomocy metalowego pręta (według niektórych badaczy był to latawiec z przyczepionym metalowym kluczem). W ten sposób pokazał, że można przyciągnąć pioruny do metalowych konstrukcji, chroniąc w ten sposób inne elementy przed uderzeniem. Działanie piorunochronu opiera się na jednej z najbardziej podstawowych właściwości naelektryzowanych ciał, które uziemione - umieszczone na ziemi lub w ziemi - stają się elektrycznie obojętne. Sam Franklin tłumaczył, że jego wynalazek nie tyle przyciąga pioruny, co daje możliwość ochrony przed nimi celowym uziemieniem, co daje możliwość ochrony ludzi, szczególnie w dużych skupiskach.  

Można powiedzieć, że kontrolowanie energii elektrycznej zmieniło bieg cywilizacji. Wśród wielu innych odkryć piorunochron stanowi kamień milowy. Pomysł Benjamina Franklina pozwalał przyciągać pioruny do punktów, które nie stanowiły zagrożenia. Dzięki jego wynalazkowi ludzie mogli przestać bać się burz.

Jako ciekawostkę chcieliśmy wspomnieć, że to właśnie Benjamin Franklin jako pierwszy wpadł na pomysł sezonowej zmiany czasu, aby zaoszczędzić energię elektryczną, a tym samym pieniądze. Czy pomysł ten rzeczywiście wpływa na ekologię i energooszczędność to temat na następny post z cyklu sobotnich ciekawostek ;-)

Źródła:

endesa.com

mk, Benjamin Franklin - ujarzmił pioruny i Amerykanów, Polskie Radio, dostęp: 02-11-2023
mc, Piorun w butelce. Jak Benjamin Franklin ujarzmiał elektryczność, Polskie Radio, dostęp: 02.11.2023
pp, O tym jak Benjamin Franklin wybrał się z latawcem na pioruny, Polskie Radio, dostęp: 02-11-2023
Załuski Łukasz, Zmiana czasu – który czas był pierwszy: letni czy zimowy?, National Geographic, dostęp: 02-11-2023

Zdjęcie:
Image by Freepik